Zbliża się koniec wakacyjnej laby, wypoczynku dla dzieci oraz rodziców, którzy wrócą do pracy. Nadchodzi czas zmian…
Czym jest stres pourlopowy i skąd się bierze? Jak psychicznie przygotować się na dobry powrót do pracy? Co możemy zrobić dla siebie aby zmniejszyć stres pourlopowy?
Po dwóch czy czterech tygodniach wolnego od „pracowych” obowiązków nasze ciało i przede wszystkim nasz umysł odczuwa korzystne zmiany. Zwłaszcza kiedy urlop spełnił nasze oczekiwania.
Pierwsze jego dni zajęło nam przestawianie się na życie w trybie slow i flow. Trochę leniuchowania, śniadanko do łóżka… trochę luksusu i rozpieszczania siebie nie zaszkodzi. Następne dni rozpieszczaliśmy siępromieniami słońca, kosztowaliśmy nowe potrawy, czytaliśmy książki inadrabialiśmy towarzyskie zaległości. Nadchodzi niestety czas aby temu wszystkiemu powiedzieć adjue i aby za kilka dni stawić się w pełni sił i chęci do pracy.
Nasze umysły zaczynają coraz częściej krążyć wokół naszego biurka w pracy czy innego stanowiska pracy. Sygnały, które mogą stanowić, że jesteśmy pod wpływem stresu powakacyjnego to:
– bóle głowy i mięśni,
– bóle żołądka lub brak apetytu,
– ogólne rozdrażnienie lub apatia,
– obniżony nastrój,
– trudności z zaśnięciem, wybudzanie się w nocy lub senność,
– poczucie przeciążenia.
Objawy te powinny minąć po kilku dniach, jeśli utrzymują się dłużej to należy zadbać o siebie i zgłosić się do specjalisty.
Pół biedy jeśli wracamy do pracy, którą lubimy i współpraca z kolegami w pracy układa się dobrze. Sytuacja wygląda inaczej jeśli praca nie do końca spełnia nasze oczekiwania pod względem kwalifikacji lub np. mamy narcystycznego szefa. Tego typu sytuacje potęgują stres i napięcie w organizmie.
Po dwóch do czterech tygodni czujemy się po powrocie do pracy jak „nowi”. Procesy zachodzące w naszym ciele i umyśle są podobne do tych, które zachodzą podczas obejmowania przez nas nowej posady.
W praktyce mamy do czynienia z firmami które pracują w niezmienionej formie również przez miesiące wakacyjne i również z takimi, które zamykają swoje podwoje na 4 tygodnie i wszyscy pracownicy urlopują. Taka sytuacja jest bardziej komfortowa dla pracowników powracających z urlopu… wszyscy zaczynają od zera.
Mniej komfortowy powrót do pracy odbywa się gdy firma pracowała i mogły zajść zmiany w jakieś rutynie czy procesie. Nowy kolega świeżo przyjęty do pracy teżmoże być źródłem stresu. Takie zdarzenia również mogą wpłynąć na kumulowanie się stresu powakacyjnego zwłaszcza jeśli jesteśmy np. introwertykiem. Sangwinik, który pracuje „tu i teraz” i jest zorientowany na wykonanie zadania może nawet nie zauważyć nowego kolegi. Dla niego powrót do pracy będzie kolejnym dniem życia.
Amerykańskie badania przeprowadzone na Uniwersytecie stanu Washington pokazały, że przeciętny Amerykanin dysponuje 40% wydajności po powrocie do pracy. Dopiero po 3 tygodniach jego aktywność wzrasta do 110% tej sprzed urlopu.
W skali Europy badania pokazują, że stres powakacyjny przeżywa 70-80% osób pracujących. Na przykład w Hiszpanii aż 6 na 10 odczuwa powakacyjny stres. Tempo życia, wyższe oczekiwania co do kwalifikacji oraz wydajności sprawiają, że odpoczywanie staje się coraz trudniejsze. I analogicznie dotyczy to również powrotu po wakacjach do pracy.
Psychologowie są zdania, że im lepiej spędzony urlop tym mniejszy stres spowodowany powrotem. Nasze zadowolenie z dobrze spędzonego czasu ma znaczenie w dalszej perspektywie jakim jest powrót do dawnej rutyny. Posiadając tę wiedzę, możemy wykorzystać ją aby dobrze zaplanować przyszły wypoczynek. Unikajmy sytuacji gdy np. jeden z członków rodziny źle znosi lot samolotem…stres spowodowany taką podróżą może przesłonić pobyt w luksusowym hotelu z basenem.
Bądźmy świadomi zmian zachodzących w naszym organizmie i tak jak potrzebowaliśmy czasu na osadzenie nas w urlopie, tak teraz potrzebujemy powolnego powrotu.
Wracając w niedzielę z wakacji dajmy sobie 2-3 dni na odetchnięcie. Modne jest spędzanie urlopu kilkaset kilometrów od domu, zmiana klimatu, środowiska jest na porządku dziennym. Organizm pod względem fizycznym potrzebuje odpoczynku po podróży, a nasz umysł jeszcze bardziej. Dajmy świadomie sobie czas na to. Potraktujmy czas po urlopie jak pomost do świadomego powrotu.
To co możemy zrobić dla siebie aby zredukować stres oraz podnieść jakość naszego życia w tym czasie to:
– zaplanujmy 2-3 dni na zaaklimatyzowanie się w domu po powrocie z urlopu,
– na kilka dni (minimum) przed powrotem włącz techniki relaksacyjne do swojego dziennego repertuaru.
Skorzystaj z technik oddechowych, czy słuchania muzyki relaksacyjnej
– gdy wrócisz do pracy to zadbaj o częstsze kilkuminutowe przerwy. Wystarczy przymknąć oczy i odchylić się na fotelu w czasie odpowiadania na emaile, wziąć przy tym 5 głębokich wdechów i wydechów,
– po pracy pójdź na basen, na rower czy pobiegać. Kontakt z wodą czy naturą ma zbawienny wpływ na naszą psychikę. 20-30 min spacer działa jak lekki środek przeciwbólowy,
– kontakty towarzyskie, rozmowy ze znajomymi są bardzo pomocne. Możemy dowiedzieć się np. że nasz kolega czy koleżanka przeżywa również podobny stres,
– medytacja: spróbuj np. „body scan”. Udowodnione jest, że po 8 tygodniach stosowania wzrasta nasza kreatywność, uważność, poczucie spokoju. Stosowanie medytacji to profilaktyka prozdrowotna pierwszego stopnia.
Przy okazji przeciwdziałaniu stresu pourlopowego możemy nabrać zdrowych nawyków jak np. zachowania zdrowotne ( to zachowania podejmowane przez osobę zdrową w celu uniknięcia chorób).
Już w starożytności odkryto że umysł i ciało mają ze sobą ścisły związek w tworzeniu jednostki chorobowej w ciele. Komentarze na powyższy temat są obecne zarówno u Arystotelesa jak i Platona (Kaplan 1975).
W naturalistycznej koncepcji zdrowia i choroby powstałej w Chinach również został przedstawiony powyższyzwiązek (Pachuta, 1989 Porkert i Ullmann, 1988).
Miejmy na uwadze, że inwestując w siebie dziś – pokazujemy młodszemu pokoleniu, naszym dzieciom, że można się zmieniać i uczyć mimo wieku. Dzięki temu że nasz mózg jest neuroplastyczny jesteśmy w stanie przekuć nasze złe nawyki w dobre zwyczaje.
Życzę udanego powrotu po urlopie i pozdrawiam,
Anna Szafran.
Bibliografia:
Psychologia zdrowia George D. Bishop
Effect/ Ośrodek Szkoleń i Informacji
Calm Michael Acton Smith