Saturacja, czyli nasycenie tlenem krwi wskazuje, jaka ilość tlenu przemieszcza się przez nasze ciało wraz z czerwonymi krwinkami. Normalne poziom saturacji wynosi zwykle od 95% do 100% u większości zdrowych osób dorosłych. Każdy poziom poniżej tego określany jest niską saturacją. Niska saturacja jest stanem niepokojącym i wymaga natychmiastowej pomocy medycznej, ponieważ oznacza, że nasze narządy, tkanki i komórki nie otrzymują odpowiedniej ilości tlenu, którego potrzebują do prawidłowego funkcjonowania.

Nasycenie krwi tlenem

By zrozumieć, w jaki sposób krew jest nasycona tlenem, należy powiedzieć o pęcherzykach płucnych (łac. alveoli pulmonis). W płucach znajdują się miliony takich mikroskopijnych „woreczków z powietrzem”. Pełnią one ważną funkcję: wymiany cząsteczek tlenu i dwutlenku węgla do i z krwioobiegu.

Kiedy cząsteczki tlenu przechodzą przez pęcherzyki płucne, wiążą się z hemoglobiną – substancją we krwi.

Gdy hemoglobina krąży, tlen zasadniczo przyczepia się do niej i zostaje przetransportowany do tkanek organizmu. Dzięki temu hemoglobina wychwytuje dwutlenek węgla z tkanek i transportuje go z powrotem do pęcherzyków, aby cykl mógł rozpocząć się od nowa.

Poziom tlenu we krwi zależy od kilku kluczowych czynników:

Przez większość czasu hemoglobina zawiera wystarczającą ilość tlenu, aby zaspokoić potrzeby organizmu. Jednak niektóre choroby zmniejszają jej zdolność do wiązania się z tlenem.

Każda z komórek krwi zawiera około 270 milionów cząsteczek hemoglobiny. Jednak każdy stan, który ogranicza zdolność organizmu do wytwarzania czerwonych krwinek, może skutkować niskim poziomem hemoglobiny, co ogranicza ilość tlenu, który może wysycić krew.

Niska saturacja – odchylenia od normy

Poziom tlenu we krwi pomaga nam dowiedzieć się, jak dobrze działają nasze płuca, serce i układ krążenia. Typowy poziom tlenu we krwi zdrowej osoby waha się od 95% do 100%. Oznacza to, że prawie wszystkie czerwone krwinki przenoszą tlen do komórek i tkanek. Niższe odczyty mają osoby mieszkające na dużych wysokościach lub cierpiące na niektóre rodzaje chorób przewlekłych, takich jak astma, rozedma płuclub przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP).

Niski poziom tlenu, zwany również hipoksemią, jest uważany za odczyt między 90% a 92%. Tak niski odczyt oznacza, że możemy potrzebować dodatkowego tlenu lub że mogą pojawić się problemy, które wpłyną na funkcjonowanie naszych płuc. Wynik poniżej 90% wskazuje, że powinniśmy zwrócić się o pomoc lekarską.

Niska saturacja – przyczyny

Zaburzenia krwi, problemy z krążeniem i problemy z płucami mogą uniemożliwić organizmowi wchłanianie lub transportowanie wystarczającej ilości tlenu. To z kolei może obniżyć poziom nasycenia krwi tlenem.

Przykłady stanów, które mogą wpływać na saturację, obejmują:

1. infekcje dróg oddechowych (np. przeziębienie, grypa, COVID-19), ponieważ mogą wpływać na oddychanie, a tym samym na spożycie tlenu;
2. przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP): grupa przewlekłych chorób płuc, które utrudniają oddychanie;
3. astma: przewlekła choroba płuc, która powoduje zwężenie dróg oddechowych;
4. odma opłucnowa: częściowe lub całkowite zapadnięcie się płuca;
5. anemia: brak zdrowych czerwonych krwinek;
6. choroby serca: grupa schorzeń, które wpływają na pracę serca;
7. zator płucny: gdy zakrzep powoduje zablokowanie tętnicy płucnej;
8. wrodzone wady serca: strukturalna wada serca występująca przy urodzeniu.

Jak zmierzyć saturację?

Nasycenie tlenem jest zwykle mierzone na dwa sposoby: gazometrią i pulsoksymetrią.

Gazometria jest zwykle wykonywana tylko w warunkach szpitalnych, podczas gdy pulsoksymetria jest wykonywana w różnych placówkach opieki zdrowotnej, w tym w gabinecie lekarza.

Badanie saturacji – gazometria

Gazometria to badanie krwi. Mierzy poziom tlenu we krwi. Może również wykryć poziom innych gazów we krwi, a także pH (poziom kwasu/zasady). Gazometria jest bardzo dokładna, ale jest badaniem inwazyjnym.

Aby uzyskać pomiar w tym badaniu, lekarz pobierze krew z tętnicy, a nie z żyły. W przeciwieństwie do żył, tętnice mają puls, który można wyczuć. Dotleniana jest również krew pobierana z tętnic, a krew w naszych żyłach nie. W badaniu korzysta się z tętnicy w nadgarstku, ponieważ łatwo ją wyczuć w porównaniu z innymi tętnicami. Nadgarstek jest jednak wrażliwym obszarem, co sprawia, że ​​pobieranie krwi jest bardziej niewygodne w porównaniu z żyłą w pobliżu łokcia. Tętnice są również głębsze niż żyły, co zwiększa dyskomfort. Próbka jest natychmiast analizowana przez maszynę lub w laboratorium.

Wyniki uzyskane dzięki badaniu, jakim jest gazometria, mogą dać naszemu lekarzowi pojęcie o tym, jak skutecznie hemoglobina wymienia tlen i dwutlenek węgla.

Badanie saturacji – pulsoksymetria

Pulsoksymetr to nieinwazyjne urządzenie, które szacuje ilość tlenu we krwi. Czyni to, wysyłając światło podczerwone do naczyń włosowatych palca, stopy lub płatka ucha. Następnie mierzy, ile światła odbija się od gazów.

Odczyt wskazuje, jaki procent naszej krwi jest nasycony, znany jako poziom SpO2. Badanie to ma 2-procentowe okienko błędu. Oznacza to, że odczyt może być nawet o 2 procent wyższy lub niższy niż rzeczywisty poziom tlenu we krwi. Pulsoksymetria może być nieco mniej dokładna, ale lekarze mogą ją bardzo łatwo wykonać.

Warto jednak wiedzieć, że np. ciemny lakier do paznokci lub zimne kończyny mogą powodować, że wynik badania będzie niższy niż normalnie. Lekarz może usunąć lakier z paznokci przed użyciem urządzenia lub jeśli odczyt wydaje się rażąco niski.

Ponieważ pulsoksymetr jest nieinwazyjny, można śmiało wykonać ten test samodzielnie. Urządzenia do pomiaru pulsu można kupić w większości sklepów oferujących produkty związane ze zdrowiem lub w Internecie. Warto jednak wcześniej porozmawiaj z lekarzem przed użyciem urządzenia domowego, aby zrozumieć, jak interpretować wyniki.WAŻNE

Osoby palące mogą mieć niedokładnie wysoki odczyt pulsu. Palenie powoduje gromadzenie się tlenku węgla we krwi. Pulsyksometr nie może odróżnić tego innego rodzaju gazu od tlenu. Jeśli palimy i potrzebujemy znać poziom tlenu we krwi, gazometria może być jedynym sposobem na uzyskanie dokładnego odczytu.

Żródło https://www.medonet.pl/choroby-od-a-do-z/najczestsze-objawy-chorobowe,niska-saturacja—przyczyny–objawy–leczenie–jak-zmierzyc-saturacje-,artykul,02533784.html