Przyjazd do Norwegii
- Aby wjechać legalnie do Norwegii osoby z Ukrainy powinny mieć ważny paszport biometryczny.
- Jeśli nie posiadasz paszportu, paszportu biometrycznego, wizy lub innych dokumentów tożsamości, nadal możesz ubiegać się o ochronę w Norwegii, jeśli już znajdujesz się w tym kraju lub przekraczasz jego granicę.
Ubieganie się o status uchodźcy i pozwolenie na pobyt
- O azyl w Norwegii można się ubiegać wyłącznie, jeśli nie złożyło się wniosku o azyl w Polsce (lub innym kraju), ani nie ma się prawa pobytu w Polsce (lub innym kraju uznawanym za bezpieczny)
- Rejestracja po przekroczeniu granicy w Polsce nie jest równoznaczna ze złożeniem wniosku o azyl
- Ukraińscy uchodźcy w Norwegii są objęci tzw. tymczasową ochroną zbiorową. Oznacza to, że Ukraińcy, którzy przybywają obecnie do Norwegii unikają długotrwałego i żmudnego indywidualnego rozpatrywania wniosku. W praktyce oznacza to, że będą mogli szybciej uzyskać status uchodźcy i osiedlić się w jednej z norweskich gmin
- Po osiedleniu się w gminie uchodźca:
- ma prawo do (i obowiązek) darmowej nauki języka norweskiego
- może podjąć pracę
- ma prawo do dochodu zapewnionego przez gminę
- ma prawo do korzystania z opieki zdrowotnej
- dzieci mają prawo do miejsca w przedszkolu / szkole
- Ukraińcy, którzy obecnie przybywają do Norwegii, otrzymują pozwolenie na okres jednego roku. Nie daje to podstawy do ubiegania się o pobyt stały, ale może zostać przedłużone jeśli sytuacja w Ukrainie wciąż będzie niestabilna
- Pozwolenie na pobyt daje prawo do opieki zdrowotnej, podjęcia pracy i nauki szkolnej, a także sprowadzenia rodziny
Więcej informacji na www.udi.no i www.regjeringen.no (po angielsku)
Dzieci bez rodziców – nieletni azylanci
- Dzieci, które przybywają do Norwegii bez rodzica, otrzymują status nieletniego azylanta. Z takim dzieckiem należy jak najszybciej zgłosić się na policję
- Dziecko otrzymuje reprezentanta, który pomoże mu w przeprowadzeniu procesu wnioskowania o azyl
- Dziecko zostanie umieszczone w ośrodku dla uchodźców lub w ośrodku opiekuńczym
Więcej informacji na https://asylbarn.no/
Przywóz zwierząt domowych
- Przy wjeździe do Norwegii wszystkie zwierzęta są kontrolowane
- Jeżeli zwierzęta nie były wcześniej skontrolowane pod kątem wścieklizny, tego typu test zostanie wykonany w Norwegii (do otrzymania wyników zwierzę pozostanie w kwarantannie)
- Jeżeli zwierzę nie dostało szczepionki na wściekliznę, szczepionka zostanie podana w Norwegii (obowiązuje wtedy 4-miesięczna kwarantanna)
- Obywatele Ukrainy są zwolnieni z opłat za testowanie i szczepienie zwierząt, które wwożą do Norwegii.
Więcej informacji na: www.mattilsynet.no (po norwesku, angielsku i ukraińsku)
Transport z Polski do Norwegii
Samolot
- Wizzair oferuje uchodźcom z Ukrainy 100.000 darmowych biletów lotniczych i bilety za 29.99 EUR i 69.99 EUR z Gdańska, Katowic, Krakowa, Lublina, Poznania, Rzeszowa, Szczecina, Warszawy, Wrocławia do Oslo (lotniska Gardermoen i Torp Sandefjord)
- Darmowy bilet obejmuje tylko niewielki bagaż, za większą ilośc bagażu trzeba zapłacić
Więcej informacji na: https://wizzair.com/#/rescue
Autobus
- Wiele prywatnych osób organizuje darmowe przewozy z miast w Polsce do Norwegii. Być może konieczne jest opłacenie biletu promowego
- Bezpłatny transport autobusowy:
- do Skandynawii www.nordicsosukraine.org
- do Norwegii Busskameratene Ukraina-Norge 2022 (po norwesku)
- Obywatele Ukrainy mają także prawo do darmowych przejazdów transportem publicznym na terenie Oslo i okolic. Zobacz tu: ruter.no
Prom
- Stena Line oferuje darmowe przewozy dla autokarów przewożących uchodźców z Ukrainy, jeśli przewoźnik złoży o to wniosek – więcej info na stronie Stena Line Sverige na Facebooku)
- Wniosku nie mogą składać osoby indywidualne, jedynie przewoźnicy (wymagane jest podanie numeru organizacyjnego firmy)
Pociąg
- Szwedzkie koleje SJ i norweskie Vy oferują darmowe przewozy dla osób z Ukrainy na terenie całego kraju
- Aby skorzystać z oferty należy pokazać paszport lub dowód osobisty
Informacja na ten temat (po norwesku): Ukrainske flyktninger kan reise gratis med Vy i Norge
Po przyjeździe do Norwegii
- Jeśli masz gdzie mieszkać: na dzień dzisiejszy ukraińscy uchodźcy mogą zatrzymać się w Norwegii u rodziny, przyjaciół czy znajomych i wciąż móc ubiegać się o azyl. Nie ma też potrzeby rejestrować się w Państwowym Centrum Przybyłych. UWAGA! To się może zmienić. Proszę sprawdzać informacje na https://www.udi.no/en/situation-in-ukraine/
- Jeśli nie masz gdzie mieszkać: po przyjeździe skontaktuj się z policją, która zorganizuje transport do Państwowego Centrum Przybyłych. Centrum znajduje się w Råde, ok. 70 km od Oslo, niedaleko granicy ze Szwecją.
Państwowe Centrum Przybyłych w Råde
- Nowo przybyłe osoby zostają zarejestrowane w systemie komputerowym administracji imigracyjnej.
- Osoby ubiegające się o azyl otrzymują pakiet higieniczny i odzieżowy oraz pościel.
- Osoby ubiegające się o status uchodźcy podczas pierwszej fazy swojego pobytu w Centrum mieszkają w hali namiotowej. Potem zostają zakwateowane w ośrodkach dla uchodźców, a po rozpatrzeniu wniosku o azyl, w gminie, która oferuje wolne miejsce.
Zakwaterowanie
- Jeśli nie masz gdzie mieszkać po zarejestrowaniu, Norwegia gwarantuje zakwaterowanie w ośrodkach dla azylantów / hotelach.
- Wszystkie gminy w Norwegii zobowiązały się, by w jak najkrótszym czasie przedstawić listę mieszkań / lokali, które mogą zaoferować uchodźcom z Ukrainy.
Zasiłki dla uchodźców / pomoc finansowa
- Kiedy podanie o ochronę zostanie rozpatrzone pozytywnie, dostaniesz informację o tym, w jakiej gminie zamieszkasz.
- W swojej gminie rozpoczniesz program adaptacyjny, który będzie polegał na uczestnictwie w kursie norweskiego (darmowym i obowiązkowym), później ewentualnie także innym dokształceniu
- W pierwszym okresie pobytu przysługuje zasiłek adaptacyjny (pod koniec roku 2021 było to około 17000 koron miesięcznie). Gmina pomaga też w znalezieniu mieszkania oraz udziela praktycznego wsparcia w innych kwestiach związanych z integracją.
Praca
- Generalnie pracę można podejmować dopiero, kiedy podanie o azyl zostanie rozpatrzone pozytywnie.
- Jeżeli jednak Norwegia ostatecznie wprowadzi zasady ochrony zbiorowej dla obywateli Ukrainy (obecnie wprowadzono jedynie tymczasową ochronę zbiorową), będzie można od razu szukać pracy lub kształcić się.
- Uchodźcy szukają zatrudnienia na własną rękę. Państwo udziela wsparcia w tym zakresie w postaci zasiłku, praktycznej pomocy w poszukiwaniu pracy itp.
- Najpopularniejsze portale z ogłoszeniami o pracę to www.nav.no i www.finn.no
- Możesz również skorzystać z firm pośredniczących w rekrutacji pracowników takich jak Adecco i Manpower
Inne nacje słowiańskie i bałtyckie
Norwegia ma 5,4 mln mieszkańców, z czego ponad 800 000 to obcokrajowcy, w tym:
- Polacy (102 000)
- Litwini (41 000)
- Rosjanie (18 000)
- Łotysze (11 000)
- Ukraińcy (6500)
- Estończycy (4700)
- Białorusini (1300)
Służba zdrowia, pomoc medyczna i psychologiczna
- Obywatele Ukrainy objęci tymczasową ochroną zbiorową mają prawo do pełnej opieki medycznej w Norwegii. Mają prawo do uzyskania pomocy bezpłatnego tłumacza w trakcie konsultacji i zabiegów medycznych.
- Norwegia opracowuje w tej chwili system wsparcia psychologicznego dla uchodźców z Ukrainy
- Pomoc medyczna dla dzieci do 18 roku życia jest bezpłatna.
- Dorośli uiszczają niskie kwoty za konsultacje do maksymalnej wysokości 3000 NOK rocznie. W wypadku przekroczenia tej kwoty reszta konsultacji do końca roku jest darmowa.
- Każda osoba mająca prawo pobytu w Norwegii ma swojego lekarza pierwszego kontaktu. Osoby niemające lekarza pierwszego kontaktu mogą otrzymać pomoc medyczną w Pogotowiu Ratunkowym (legevakt).
- W Norwegii kobieta sama decyduje o tym, czy chce przerwać ciążę w ciągu pierwszych 12 tygodni. Jeśli decyduje się przerwać ciążę później, musi złożyć wniosek do Rady Aborcyjnej. Aborcja dla kobiet mających prawo pobytu w Norwegii jest bezpłatna.
Opieka przedszkolna i szkolnictwo
Przedszkole
- Wszystkie dzieci po ukończeniu 1 roku życia mają prawo do starania się o miejsce w przedszkolu.
- W wypadku nieuzyskania miejsca w przedszkolu dla dzieci w wieku 1-3 możliwe jest staranie się o refundację pieniężną.
- Dzieci po ukończeniu 3 roku życia mają gwarantowane miejsce w przedszkolu.
Szkoła
- Dzieci rozpoczynają naukę w wieku 6 lat. Obowiązek szkolny dotyczy dzieci do 16 roku życia.
- Szkoły w Norwegii są bezpłatne.
- System szkolnictwa:
- klasa 1-7 szkoła podstawowa
- klasa 8-10 gimnazjum
- szkoła średnia
- Szkoła ma obowiązek przystosowania nauczania do poziomu wiedzy, uwarunkowań i potrzeb dziecka.
- Gminy, w których dziecko jest zameldowane, mają obowiązek przystosowania placówki szkolnej do specjalnych wymogów.
- Dzieci obcojęzyczne dostają od razu pomoc w nauce języka norweskiego i przystosowania do życia w Norwegii.
- Szkoły średnie są profilowane i nauka w nich trwa od 2 do 4 lat.
- Wiele szkół średnich dla dorosłych posiada program, w którym jednocześnie prowadzona jest intensywna nauka norweskiego.
Życie w Norwegii
- Norwegia jest krajem słynącym z przepięknej przyrody – fiordów, gór, wody i spokoju. Norwegowie dużo czasu spędzają na łonie natury.
- Norwegowie, którzy na pierwszy rzut oka mogą wydawać się zdystansowani, cenią sobie bezpieczeństwo, spokój i tolerancję.
- Norwegia jest państwem opiekuńczym, co oznacza, że państwo wspomaga mieszkańców znajdujących się w trudnej sytuacji (system dotacji, pomocy socjalnej i wsparcia).
- Jest tu bardzo niski procent bezrobocia.
- Norwegia jest uznawana za jeden z najbardziej bezpiecznych i tolerancyjnych krajów na świecie. Według corocznych badań większość Norwegów jest szczęśliwa.
- Szkoły i przedszkola, oprócz programów teoretycznych kładą bardzo duży nacisk na wychowanie w tolerancji do różnorodności religii, poglądów, wyglądu i zachowania.
- Norwegia to również kraj wielonarodowościowy, osiedliło się tu wielu ludzi z różnych krajów na świecie.
Osoby LGBT+
- Norwegia, jak cała Skandynawia, jest bardzo przyjazna osobom o wszystkich orientacjach seksualnych i tożsamościach płciowych.
- Jakakolwiek dyskryminacja, m.in. ze względu na: płeć, pochodzenie etniczne (narodowość, kolor skóry, język), wyznanie, przekonania, orientację seksualną, tożsamość płciową, ekspresję płciową, wiek, czy niepełnosprawność, jest w Norwegii zabroniona i karalna.
- Pary LGBT+ mają w Norwegii prawa identyczne z prawami par heteroseksualnych (małżeństwo, w tym kościelne w obrządku protestanckim, adopcja dzieci, prawa spadkowe itp).
- Prześladowanie z powodu orientacji seksualnej, tożsamości płciowej lub ekspresji płciowej jest podstawą, by starać się o uzyskanie azylu w Norwegii.
- Organizacje LGBT+
- www.foreningenfri.no (ogólnonorweska)
- www.skeivungdom.no ( młodzieżowa)
- www.skeivverden.no (dla obcokrajowców)
- https://hivnorge.no (dla osób żyjących z HIV)
- https://www.helseutvalget.no/en/about (bezpłatne testy na obecność HIV i innych chorób przenoszonych drogą płciową)
Ambasada i Konsulat Ukrainy w Norwegii
Adres:
Norbins gate 4
0253 Oslo
Lokalizacja: https://goo.gl/maps/UTkL2Db1dYf6T1eH9
tel (+47) 22 83 55 60
(+47) 22 83 55 58 (konsulat)
Email: emb_no@mfa.gov.ua, embassy@ukremb.no
Strona internetowa: norway.mfa.gov.ua (po ukraińsku), norway.mfa.gov.ua/en(po angielsku)
Organizacje ukraińskie w Norwegii i inne strony
- Українці в Норвегії https://www.ukrainere.no/
- Українська громада в Норвегії http://www.ukrainsk.no/
- Що чекає на переселенців у Норвегії? (notion.site)