Koronawirus SARS-CoV-2 atakuje drogi oddechowe, podobnie jak wirusy wywołujące przeziębienie czy grypę. W porze jesienno-zimowej nadchodzi zwykle szczyt takich infekcji. Czym się różnią objawy tych chorób? Skąd mam wiedzieć, czy zakaziłem się COVID-em, czy grypą?

Z rozprzestrzeniającymi się w Europie i Polsce nowymi podwariantami omikronu zaczynają teraz konkurować wirusy grypy. Choć słowo „konkurować” nie jest precyzyjne, bo zakażenie koronawirusem nie wyklucza jednoczesnej infekcji grypą. 

Dlaczego tak trudno odróżnić zakażenie omikronem od zwykłego przeziębienia

Ponieważ także koronawirus powraca teraz ze zdwojoną siłą, pojawia się problem – jak odróżniać go od innych zarazków atakujących drogi oddechowe, w tym przede wszystkim grypy?

Od razu uprzedzę, że nie jest to proste, bo praktycznie wszyscy mamy już wykształconą pewną odporność na wirusa SARS-CoV-2 (dzięki szczepieniu lub przechorowaniu), co sprawia, że większość z nas zakażenie koronawirusem przechoruje łagodnie albo zgoła prawie bezobjawowo.

Ponadto dominujący obecnie omikron w oskrzelach namnaża się szybciej niż wcześniejsze warianty koronawirusa, ale za to w płucach jego replikacja jest wolniejsza. Jest więc bardziej zakaźny, ale wywołuje zakażenia o łagodniejszym przebiegu. Potrafi przełamywać siły obronne organizmu, za to dużo rzadziej prowadzi do ciężkich zachorowań i zgonów.

Teraz więc COVID zaczął bardziej przypominać grypę lub zwykłe przeziębienie. 

Jakie są teraz najczęstsze objawy COVID?

W połowie września pojawiła się nowa analiza oparta na danych z aplikacji Zoe COVID Symptom Study, która została stworzona przez firmę Zoe i zespół prof. Tima Spectora, epidemiologa z londyńskiego King’s College. Miliony brytyjskich użytkowników tej aplikacji raportują w niej o swoich objawach i wyniku testów na COVID-19.

Stąd wiadomo, że w ostatnich tygodniach do 5 najczęstszych objawów COVID należą:

1. katar (wskazuje na COVID, jeśli towarzyszą mu także inne z poniższych objawów);
2. ból głowy (utrzymujący się dłużej niż trzy dni, odporny na zwykłe środki przeciwbólowe);
3. kichanie (to objaw zakażenia występujący szczególnie często u w pełni zaszczepionych);
4. ból gardła (jak w przeziębieniu czy przy zapaleniu krtani).
5. uporczywy kaszel (zwykle suchy, połączony z bólem głowy i zmęczeniem).

Co z tego wynika? „Tradycyjne” objawy COVID wciąż wymieniane w wielu medycznych poradnikach, takie jak anosmia (utrata węchu), gorączka i duszność, występują teraz rzadziej. Plasują się odpowiednio na 6., 8. i 29. miejscu najczęstszych objawów.

Zastanawiające jest, że „kichanie” znalazło się tak wysoko na tej liście. Z danych Zoe COVID Symptom Study wynika, że ten objaw jest dużo częstszy u zaszczepionych, którzy ulegli zakażeniu, niż u tych, którzy zachorowali, ale nie mieli szczepionki.

Jak odróżnić COVID od grypy lub przeziębienia?

Problem w tym, że powyższa lista objawów COVID nie różni się zbytnio od objawów, jakie towarzyszą również grypie. Obie choroby mogą powodować także gorączkę, nudności, biegunkę, wymioty, duszność, bóle mięśni i stawów, dreszcze, zmęczenie, uczucie wyczerpania i wykończenia, które utrzymuje się pomimo odpoczynku lub dobrze przespanej nocy.

Zarówno COVID, jak i grypa, mogą powodować ciężki przebieg choroby u osób starszych, mających choroby współistniejące czy kobiet w ciąży.

Skupmy się więc na czterech podstawowych różnicach:

1. Według dr. Petera Chin-Honga, specjalisty chorób zakaźnych z Uniwersytetu Kalifornijskiego w San Francisco, którego cytuje „New York Times”, grypa z większym prawdopodobieństwem będzie powodować bóle całego ciała: – Czujesz się, jakbyś został dotkliwie pobity.
2. Z kolei bardziej charakterystyczne dla COVID są: utrata smaku i węchu, objawy skórne (np. pokrzywka i tzw. palce covidowe), „mgła mózgowa„.
3. Ponadto są różnice w przebiegu choroby. Grypa łapie nas nagle z pełnym impetem, zaś objawy COVID-19 nasilają się najczęściej stopniowo (czasami jest tak, że pacjent przez pierwsze dni przechodzi chorobę łagodnie i dopiero w drugim tygodniu następuje pogorszenie). Okres inkubacji (czas od kontaktu z patogenem do pierwszych objawów) dla grypy to 1-4 dni, a COVID – 2-14 dni. Pacjent z COVID zazwyczaj dłużej zakaża innych.
4. COVID – w odróżnieniu od przeziębienia i grypy – wciąż dużo częściej objawia się także nasilającymi się kłopotami z oddychaniem.

Tylko test daje pewność

Ponieważ jednak obecnie tak wiele objawów jest wspólnych, więc jedynym wiarygodnym sposobem, aby stwierdzić, jaką masz infekcję, jest przetestowanie się, np. wykonanie szybkiego testu na COVID z apteki.

Uwaga: test wykonany zbyt wcześnie po zakażeniu może prowadzić do fałszywych wyników ujemnych. Eksperci zalecają więc wykonanie drugiego szybkiego testu 24 do 48 godzin po pierwszym, aby upewnić się, że wynik jest prawidłowy. W aptekach można znaleźć także szybkie testy na grypę. Testowi można się poddać także w przychodniach i gabinetach lekarskich.

Eksperci także cały czas apelują: jeśli czujesz się źle, gorączkujesz, kaszlesz, zostań w domu, nie chodź do pracy, trzymaj się z dala od innych i skontaktuj się z lekarzem.

Generalnie, zaleca się, byśmy nie wychodzili z domu i nie kontaktowali się z innymi bez wyraźnej potrzeby. Jeżeli już, to bezwzględnie róbmy to w masce na twarzy (zakrywającej usta i nos) i w bezpiecznej odległości (min 2 metry).